Ściany zewnętrzne z bloczków gipsowych

Grupa gipsów została powiększona ostatnio o gipsy zwane chemicznymi lub syntetycznymi, powstające jako produkty uboczne w procesach przemysłowych. Szczególne zastosowanie do produkcji spoiw gipsowych (pod warunkiem spełnienia odpowiednich wymagań jakościowych) ma gips z instalacji odsiarczania spalin. Jego utylizacja pozwala oszczędzać surowce naturalne i zagospodarowywać produkty uboczne.

Wartość poziomu naturalnej radiacji dla gipsu jest niższa niż dla cegły ceramicznej. Proces technologiczny nie jest energochłonny – bloczki łatwo się formują i szybko twardnieją. Wyrób jest lekki (około 160 kg/m²), ma niską przewodność cieplną, co sprawia że domy wykonane z elementów gipsowych są „ciepłe”, a więc tańsze w nich jest ogrzewanie. Gips jest niepalny, a zatem elementy gipsowe można stosować jako osłonę ogniochronną konstrukcji żelbetowej lub stalowej. Nawet zawilgocone bloczki gipsowe po 24 godzinach od zakończenia procesu technologicznego pozostają całkowicie mrozoodpornymi.

Systemy ścienne z gipsu pozwalają na ograniczanie lub eliminację tak zwanych procesów mokrych podczas budowy (w większości systemów ściany można układać na sucho) oraz zmniejszanie liczby szalowań. Montaż jest łatwy i szybki; elementy można łatwo przycinać. Gips wchłania wilgoć z powietrza, a po obniżeniu się wilgotności otoczenia z powrotem ją oddaje. W ten sposób zapewniony jest korzystny mikroklimat pomieszczeń. Powierzchnia gipsu jest równa i gładka, dzięki czemu wykończona ściana ma ładny wygląd.

Jego podstawowe mankamenty to niewielka wytrzymałość konstrukcyjna, trudności związane z mechanizacją produkcji elementów, zmienność cech w zależności od zmieniających się warunków pogodowych oraz duża nasiąkliwość w warunkach bezpośredniego kontaktu materiału z wodą. Każdorazowe zawilgocenie obniża jego wytrzymałość (należy jednak dodać, że ściany z gipsu, choć są podatne na zawilgocenie wodą opadową, to jednak szybko ją odparowują). W czasie transportu i przechowywania elementy gipsowe muszą być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi i zawilgoceniem oraz zabrudzeniem. Wytrzymałość gipsu jest wystarczająca dla niskiej zabudowy. Ściany takich domów są w miarę tanie i łatwe w wykonaniu. Ich powierzchnia jest gładka i podczas wykańczania nie wymaga pracochłonnej obróbki. Do wznoszenia zewnętrznych ścian stosowane są dwa rodzaje elementów gipsowych:pustaki i bloczki.

Pustaki wykonywane są przeważnie ręcznie w odpowiednich formach. Stosowane są w tzw. systemach. Na standardowy zestaw elementów takiego systemu składają się pustaki środkowe i narożnikowe, niekiedy węzłowe, węgarkowe i wieńcowe. Elementy można wyjąć z formy już po kilkunastu minutach reakcji wiązania gipsu. Na ich jakość w dużym stopniu wpływa materiał oraz zastosowana forma. Materiałami ocieplającymi i wypełniającymi otwory w pustakach mogą być (w zależności od technologii) trociny, wióry, styropian lub wełna mineralna, pianogips itp.

Bloczki gipsowe to drobnowymiarowe elementy gipsowe z wkładką termoizolacyjną ze styropianu. Do ich produkcji stosuje się perlit – kruszywo powulkaniczne, które zmniejsza ciężar właściwy bloczka, poprawia jego izolacyjność cieplną i ogranicza wewnętrzne naprężenia. Ich boczne powierzchnie mają specjalnie wyprofilowane kształty do łączenia na „pióro” i „wpust”. Wzniesioną ścianę dodatkowo ociepla się warstwą styropianu lub wełny i wykonuje elewację, a od wewnątrz najczęściej stosuje się gładź gipsową.

Gips nie powinien stykać się bezpośrednio z betonem i żelbetem, dlatego wewnętrzne powierzchnie elementów gipsowych, albo zewnętrzne betonowe/żelbetowe należy impregnować. Elementy betonowe i żelbetowe w ścianach zewnętrznych powinno się izolować termicznie przed tworzeniem się „mostków” termicznych.

Powierzchnie gipsowe przed wpływami atmosferycznymi zabezpiecza się zewnętrznie środkami hydrofobowymi. Najprostszy sposób to pomalowanie powierzchni farbą silikonową, najpierw jednak należy ją zagruntować.

Stosowanie przy budowie ścian zewnętrznych systemów z bloczków gipsowych pozwala uzyskać energooszczędne wnętrza (przy bardzo niskim współczynniku przenikania ciepła 0,25-0,35), skrócony czas budowy w stosunku do budownictwa tradycyjnego, oszczędne fundamentowanie ze względu na mały ciężar elementów, koszt budowy ścian około 30% niższy od kosztu ścian tradycyjnych, możliwość realizowania budowy we własnym zakresie do 2,5 kondygnacji bez zbrojenia ścian konstrukcyjnych i na słabych wytrzymałościowo gruntach, prowadzenia robót murarskich praktycznie bez użycia zapraw i tynkowania, lekki transport oraz korzystny mikroklimat.