Wymagania stawiane ścianom wewnętrznym nie są wysokie i dostosowane do powszechnie występujących źródeł hałasu. Większość budowanych ścian je spełnia, jeśli tylko pomieszczenia wykorzystywane są zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Trzeba jednak pamiętać, że wymagania nie uwzględniają wszystkiego, bo trudno wszystko przewidzieć - na przykład pomieszczenia do nauki gry na skrzypcach – ponieważ nie każdy budynek musi mieć zwiększone parametry akustyczne. Uzyskanie „ciszy” w mieszkaniu zależy także od układu pomieszczeń. Trzeba dobrze zaplanować mieszkanie, na przykład nie należy przy sypialni umieszczać obok pomieszczeń sanitarnych czy technicznych. Ważny jest także dobór drzwi wewnętrznych.
Izolacyjność akustyczna
Akustyka określona jest wskaźnikiem RA1, który wynosi 30 dB (standard podstawowy) i 40 dB (standard podwyższony). Ściany oddzielające pomieszczenia sanitarne i techniczne powinny mieć lepszą izolacyjność – 35 dB (standard podstawowy) i 45 dB (standard podwyższony), gdyż dźwięk dochodzący z tych pomieszczeń, szczególnie wieczorem i nocą, jest bardzo męczący i uciążliwy.
Hałas najlepiej wytłumiają materiały ciężkie - na przykład beton, cegła lub materiały włókniste – wełna mineralna czy płyta pilśniowa. Duży ciężar ścian działowych murowanych jest powodem, że znajdują zastosowanie w domach parterowych. W domach piętrowych, aby niepotrzebnie nie obciążać stropów ściany działowe dobrze wykonać z płyt gipsowo-kartonowych i wypełnić szczelnie wełną mineralną. Szkielet nośny musi być odizolowany od ścian i stropów warstwą filcu lub gumy. Płyty gipsowo-kartonowe dobrze jest układać podwójnie.
Izolacyjność akustyczna ścian działowych z wybranych materiałów
Materiał | Grubość ściany [cm] | Wskaźnik RA1 [dB] |
bloczki z betonu komórkowego | 17,5 | 41 |
pustaki ceramiczne | 18,8 | 43 |
lekka ścianka szkieletowa | 12,5 | 45 |
Hałas z instalacji
Hałasy z pomieszczeń technicznych i sanitarnych związane są z użytkowaniem instalacji, czyli codziennymi czynnościami - myciem, praniem, kąpielą, ale mogą być także spowodowane tarciem w przewodach, turbulencjami, rozprzestrzeniania się hałasu poprzez wodę wypełniającą przewody. Rodzaje hałasu to: przerywany - na przykład odgłosy prania, i ciągły - na przykład pochodzący z instalacji centralnego ogrzewania. Wartości hałasu są zróżnicowane - zależą od pory doby - i wynoszą (mieszkanie umeblowane):
- hałas ciągły - w dzień LAeq = 35 dB, w nocy LAeq = 25 dB,
- hałas przerywany - w dzień LAmax = 40 dB, w nocy Lmax = 30 dB.
O zmniejszenie hałasu pochodzącego z instalacji trzeba zadbać już na etapie budowania domu. Należy:
- dobrze rozmieścić pomieszczenia techniczne i sanitarne oraz zastosować izolację akustyczno-budowlaną;
- kupić urządzenia sanitarne o odpowiednich parametrach akustycznych;
- daleko od sypialni i pokoi dziennych zainstalować hydrofor, rekuperator i jednostkę centralną odkurzacza centralnego, najlepiej w odizolowanych pomieszczeniach, z dobrze izolowanymi drzwiami;
- urządzenia głośno pracujące – pralkę, zmywarkę, lodówkę, pompę – umieścić na gumowych matach lub innych wyciszających podkładkach,
- obłożyć materiałem izolacyjnym (na przykład płytą gipsowo-kartonową) rury instalacji wodnej umieszczone przy ścianie działowej;
- zaizolować przejścia przewodów instalacyjnych przez ściany i stropy – uszczelnić je wełną mineralna lub kitem trwale plastycznym oraz zastosować podkładki przeciwdrganiowe z filcu lub gumy mocując je do konstrukcji budynku,
- w wentylacji mechanicznej połączenia wentylatora z przewodami, powinno się połączyć elastycznymi króćcami. Na przewodach dobrze jest zamontować tłumiki instalacyjne;
- kanał wentylacyjny, przez który doprowadzane jest powietrze z zewnątrz, powinien mieć skomplikowany kształt i być wyłożony materiałem tłumiącym dźwięk.
Wszystkie zabezpieczenia powinny być spoiste i powinno się je uwzględnić w projekcie domu. Należy także wziąć pod uwagę, że hałasy mogą przebywać długą drogę od źródła powstawania. Stosowanie dodatkowych zabezpieczeń akustycznych w istniejącym budynku jest trudne, niekiedy technicznie niemożliwe i nie zawsze skuteczne.
Dopuszczalne poziomy dźwięku w pomieszczeniach budynków mieszkalnych (według normy PN-87/B-02151/02)
Przeznaczenie pomieszczenia | Dopuszczalny równoważny poziom dźwięku przenikającego do pomieszczeń od wszystkich źródeł łącznie [dB] | Dopuszczalny poziom dźwięku przenikającego do pomieszczenia od technicznego wyposażenia, innych urządzeń w budynku i poza budynkiem [dB] | ||||
średni (przy hałasie ustalonym) lub równoważny (nieustalonym) poziom dźwięku | maksymalny poziom dźwięku | |||||
w dzień | w nocy | w dzień | w nocy | w dzień | w nocy | |
kuchnie i pomieszczenia sanitarne w mieszkaniach | 45 | 40 | 40 | 40 | 45 | 45 |
pokoje mieszkalne | 40 | 30 | 35 | 25 | 40 | 30 |
pomieszczenia do pracy wymagającej koncentracji uwagi | 35 | - | 30 | - | 35 | - |
Urządzenie wnętrza
Chociaż nie zdajemy sobie sprawy to każde urządzenie techniczne wytwarza hałas. Na niektóre nie zwracamy uwagi, traktujemy je jako normalne i nie przeszkadzają nam odgłosy ich pracy. Hałasy tłumią dobrze dobrane materiały wykończeniowe i odpowiednia aranżacja wnętrz.
Kilka praktycznych porad:
- duże, gładkie i twarde płaszczyzny nie pozwalają dźwiękowi rozproszyć się we wnętrzu. Dzieje się tak, gdy podłogi wyłożone są terakotą lub kamieniem, a duże płaszczyzny ścian wykończone są bardzo gładkim tynkiem - zwłaszcza w przestronnym, oszczędnie umeblowanym wnętrzu;
- miękkie fotele i kanapy, grube zasłony, wykładzina dywanowa i książki, a także makaty i kilimy to elementy pochłaniające dźwięk;
- parawanowa ścianka działowa chroni przed rozchodzeniem się dźwięków po otwartej przestrzeni domu;
- sypialnię od reszty mieszkania odizoluje szafa, umieszczona na całej długości ściany.