Materiały ociepleniowe - nietypowe rozwiązania

Płyty pilśniowe
Płyty pilśniowe to materiał, który powstaje ze sprasowanych włókien drzew iglastych. W niektórych płytach włókna drzewne mogą być wiązane magnezytem. Najlepsze właściwości izolacyjne mają płyty o strukturze porowatej i małej gęstości (współczynnik przewodzenia ciepła λ dochodzi do 0,045 W/(m²·K), dla gęstości 170 kg/m³. Ich grubość wynosi od 1,5 do 10 cm. Brzegi mają gładkie lub wyprofilowane tak, że można je łączyć na pióro i wpust. Polecane są do izolowania ścian, stropów i dachów. Do miejsc szczególnie narażonych na działanie wilgoci, najlepsze będą płyty nasączone środkiem hydrofobowym. Są one odporniejsze na wilgoć, a w wypadku kontaktu z wodą nie pęcznieją w takim stopniu co płyty zwykłe. Płyty pilśniowe mogą też być zaimpregnowane środkiem zapobiegającym porostowi grzybów domowych i pleśniowych.
Z wilgocią dobrze radzą sobie również płyty bitumowane. Ich nasiąkliwość, w porównaniu z płytami zwykłymi, jest o około 30-45% mniejsza. Dlatego też warto je stosować na przykład pod wylewki betonowe. Środki hydrofobowe i impregnaty nie zmniejszają dyfuzyjności płyt, czyli nie ograniczają przepływu przez nie pary wodnej. W sprzedaży są nie tylko płyty jednowarstwowe, ale także te klejone z dwóch, lub kilku płyt. W takich „kanapkach” łączone są płyty o różnych właściwościach, np. twarde i porowate. Porowata płyta zapewnia dobrą izolacyjność, twarda – chroni ją przed uszkodzeniem. Płyty pilśniowe nie tylko zabezpieczają przed ucieczką ciepła z pomieszczeń, ale stanowią także dobrą izolację akustyczną. Pochłaniają dźwięki lub rozpraszają je,  zapewniając komfort akustyczny w domu.
Oprócz płyt sprzedawane są także maty termoizolacyjne z włókien drzewnych. Mają one mniejszą gęstość – 45 kg/m³ i lepszą izolacyjność cieplną - λ = 0,037 W/(m²·K). Polecane są zwłaszcza do izolacji poddaszy.

Pianka poliuertanowa
Wykonuje się z niej bezspoinowe izolacje natryskowe. Polecana jest szczególnie do robienia izolacji cieplnej na dachach i stropach. Pianka dobrze wypełnia izolowaną powierzchnię i jednocześnie wyrównuje wszelkie krzywizny lub ubytki w podłożu. Można ją nanosić na blachę, papę, beton i drewno. Taka warstwa termoizolacyjna jest lekka (około 2 kg/m²) i odporna na wodę. Pokryty  pianką dach płaski wystarczy pomalować farbą zawierającą filtr UV  i nie wymaga on już żadnego dalszego zabezpieczania. Pianką można pokryć również ściany zewnętrzne budynków, przed wykonaniem elewacji z sidingu. Jest to wówczas alternatywny sposób na termorenowację starego domu. Pianki nie nanosi się samodzielnie. Do prac izolacyjnych trzeba zatrudnić fachowców z odpowiednim sprzętem.

Płyty poliuretanowe
Płyty poliuretanowe są sztywne, wytrzymałe na ściskanie, lekkie (1 m³ waży 30 kg). Mają sporą gęstość, a mimo to ich współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi nawet 0,028 W/(m·K). Charakteryzują się niewielką nasiąkliwością – poniżej 0,5%. Brzegi płyt wyprofilowane są tak, że można je łączyć na zakład lub na pióro i wpust. Ich grubość wynosi od 2 do 12 cm. Płyty poliuretanowe nadają się do izolowania dachów płaskich i pochyłych, poddaszy, tarasów, ścian fundamentowych oraz podłóg ogrzewanych i nieogrzewanych. Mogą być obustronnie laminowane folią aluminiową lub włókniną szklaną. Produkowane są także płyty połączone z płytą gipsowo-kartonową. Są one stosowane do ocieplania i wykańczania domów od wewnątrz.

Korek
Z korka wykonuje się przeważnie elementy wykończenia wnętrz - panele podłogowe lub boazeryjne. Jako materiał termoizolacyjny jest on mniej popularny. Dzieje się tak pewnie dla tego, że jego cena pozostaje wciąż dosyć wysoka. Z korka produkowane są płyty termoizolacyjne grubości od 2 do 32 cm, lub granulat. Materiał ten ma dobre właściwości termoizolacyjne i jest odporny na pleśń i gryzonie. Charakteryzuje się również małą nasiąkliwością. Współczynnik przewodzenia ciepła  dla korka wynosi 0,037-0,040 W/(m²·K). Płyty korkowe są łatwe do samodzielnej obróbki i montażu. Granulat układany jest przez specjalne firmy, dysponujące odpowiednim sprzętem. Płyty sprzedawane są jako samoistny materiał ociepleniowy lub jako składnik systemu ociepleń, wraz z tynkiem, zaprawami klejowymi, siatką zbrojącą i kołkami montażowymi.

Ekofiber
Są to luźne włókna celulozowe pozyskiwane w procesie przetwarzania makulatury. Przed gniciem zabezpiecza je impregnat, którym są nasączane. Jest to materiał trudnopalny i nierozprzestrzeniający ognia. W kontakcie z ogniem nie płonie tylko się zwęgla. Nie wydziela przy tym substancji trujących. Ekofiber nadaje się do izolowania termicznego przestrzeni trudno dostępnych, w których nie da się poprawnie ułożyć tradycyjnych materiałów ociepleniowych, na przykład płyt wełnianych lub styropianowych. Włókna celulozowe są wdmuchiwane na strop, lub między elementy konstrukcyjne za pomocą specjalnej maszyny. Mogą być aplikowane na sucho lub po zwilżeniu wodą. Ekofiber jest też używany jako izolacja akustyczna w ścianach działowych o konstrukcji szkieletowej. Wdmuchiwany jest wówczas do środka ściany, między dwie płyty gipsowo-kartonowe, gipsowo-włóknowe lub płyty OSB. Sprzedawany jest w piętnastokilogramowych workach. Włókna celulozowe sprzedawane są również w formie elastycznych i łatwych w obróbce płyt.

Perlit
Perlit to granulat lawy wulkanicznej. Perlit ekspandowany jest chemicznie obojętny, niepalny, niehigroskopijny i ma stałą objętość. Cechuje się odpornością na mróz, wilgoć i różnego rodzaju szkodniki, a ponadto ma doskonałe własności cieplnoizolacyjne i dźwiękoizolacyjne. Wysoka porowatość, zdolności sorpcyjne i wszystkie w/w własności, w połączeniu z niską masą objętościową przy relatywnie niskiej cenie czynią perlit materiałem bardzo atrakcyjnym dla budownictwa. Perlit można wykorzystać m.in. w produkcji  perlitobetonów, które można stosować do ocieplania posadzek, podłóg, stropów, wypełniania ścian, sufitów, dachów itp. Jako uzupełnienie (substytut) styropianu w posadzkach i stropach, jako uzupełnienie klasycznych materiałów izolacyjnych, albo materiał podstawowy. Na bazie perlitu wyrabia się także tynki oraz zaprawy ciepłochronne.

Płyty pochodzenia roślinnego
Płyty ociepleniowe można produkować także z włókna lnianego. Jest to materiał stosunkowo tani w pozyskiwaniu i w pełni ekologiczny. Włókna łączy się ze skrobią ziemniaczaną, służącą jako lepiszcze i sprasowuje. Tak powstałe płyty są dobrym izolatorem akustycznym i termicznym. Nie hamują przepływu pary wodnej gromadzącej się wewnątrz ogrzewanych pomieszczeń. Włókna lniane są jednak łatwopalne i by płyty takie zostały dopuszczone do stosowania w budownictwie muszą być zabezpieczone impregnatami ogniochronnymi. Materiał ten nie jest odporny na działanie insektów i gryzoni.
Materiałem termoizolacyjnym są też płyty z konopi. Produkt ten jest szczególnie popularny w Stanach Zjednoczonych. U nas hodowla konopi jest utrudniona. Dzieje się tak, z powodu dużego podobieństwa konopi tradycyjnych do konopi indyjskich, będących narkotykiem. Płyty konopne mają właściwości podobne do płyt z włókien lnianych. Odznaczają się jednak gorszą odpornością na zawilgocenie. Maty i płyty produkuje się także z włókien kokosowych. Są one wytrzymałe, sprężyste, odporne na działanie ognia i nie zawierają żadnych chemicznych domieszek. Mają grubość od 1 do 4 cm i gęstość 85-125 kg/m³. Ich współczynnik przewodności cieplnej wynosi około 0,043-0,045 W/(m·K). Mimo tak dobrych właściwości ciepłochronnych służą głównie do wykonywania izolacji akustycznej.

Wełna naturalna
Zwykła wełna owcza także może być materiałem ociepleniowym stosowanym w budownictwie. Produkowane są z niej maty laminowane jednostronnie włókniną lub folią aluminiową i strzępki wełniane do wykonywania izolacji wdmuchiwanych. Wełna charakteryzuje się dobrą izolacyjnością termiczną i akustyczną. Jest trwała i świetnie reguluje poziom wilgotności powietrza w pomieszczeniach. Pochłania nadmiar wilgoci i oddaje go, gdy robi się sucho. Nie pyli w trakcie cięcia i nie stanowi pokarmu dla gryzoni. Nie jest jednak odporna na trwałe zawilgocenie. Materiał taki polecany jest do ocieplania poddaszy użytkowych.

Słoma
To chyba najbardziej tradycyjny materiał ociepleniowy. Ze słomy produkuje się elastyczne płyty grubości około 2 do 5 cm. Słoma jest powiązana  sznurkami i nasączona impregnatem, który zmniejsza jej podatność na ogień. Płyty słomiane można stosować do ocieplania dachów, ścian szkieletowych, stropów oraz poddaszy. Mają gęstość około 190 kg/m³. Współczynnik przewodzenia ciepła  dla tego materiału wynosi od 0,042 do 0,056 W/(m²·K).

Tapety polistyrenowe
Służą one do ocieplania ścian od wewnątrz. Poprawiają ich izolacyjność termiczną i sprawiają, że ściany stają się cieplejsze w dotyku. Zrobione są z pianki polistyrenowej jednostronnie laminowanej papierem. Ich grubość wynosi około 2-6 mm. Sprzedawane są w rolkach. Do ścian mocuje się je za pomocą kleju. Po ułożeniu nie maja specjalnie atrakcyjnego wyglądu, więc warto je dodatkowo okleić tapetą tradycyjną.