Taras to jeden z najbardziej wrażliwych elementów budynku. O ile wykonanie go na gruncie nie przysporzy problemów, to zbudowanie go we właściwy sposób nad pomieszczeniem – szczególnie nad pomieszczeniem ogrzewanym – nie jest prostą sprawą. Niewiedza wykonawców oraz oszczędności inwestorów najczęściej prowadzą do awarii już po pierwszej ostrzejszej zimie. Odpadanie płytek, pękanie płyty, przemarzanie, przeciekanie tarasu w miejscu, w którym jego płyta łączy się ze ścianą budynku, to najczęściej występujące objawy. Przyczyn jest kilka. Płytki będą odpadać, gdy pod nimi pozostaną niewypełnione klejem szczeliny. Będzie w nich zbierać się woda, która zamarzając zwiększy swoja objętość i oderwie płytki od podłoża. Przeciekanie tarasu na styku ze ścianą to skutek nieprawidłowego uszczelnienia tego miejsca, a najczęściej braku izolacji wodoszczelnej na połączeniu płaszczyzny ściany i płyty tarasu. Jeśli taras umieszczony jest nad pomieszczeniem ogrzewanym, a do tego jest duży, od strony pomieszczenia działa na jego płytę temperatura w granicach 20ºC. Podczas ostrej zimy od strony zewnętrznej na ten sam element będą działały temperatury ok. -20ºC. Naprężenia powstające w takich sytuacjach mogą skutkować pękaniem płyty tarasu. Niezbędne są więc dylatacje oraz izolacja termiczna – oddzieli ona od siebie zewnętrzną i wewnętrzną część płyty.
Dochodzą do tego jeszcze problemy z nieprawidłowo osadzonymi balustradami, które przebijając płytę, powodują zmniejszenie jej szczelności. Oczywiście nie znaczy to, że przytrafią nam się wszystkie te problemy. Jeśli konstrukcja nie będzie obciążona ekstremalnymi temperaturami, będziemy o nią dbać, a podczas jej budowy nie zostaną popełnione rażące błędy, nic złego nie powinno się z nią dziać. Z tarasem na gruncie raczej nie będziemy mieli problemów. Warto za to przemyśleć sposób wykończenia tarasu, gdyż możliwości mamy kilka, a wszystkie one różnią się od siebie zasadniczo.
Płytki ceramiczne
Płytki ceramiczne to jeden z najchętniej wykorzystywanych materiałów na podłogi, schody, balkony i tarasy. W zależności od tego, czy są mrozoodporne, czy też nie, możemy stosować je na zewnątrz lub wewnątrz pomieszczeń. Jeśli na naszym tarasie ułożymy płytki nasiąkliwe i nieodporne na mróz, najprawdopodobniej szybko popękają lub zaczną się łuszczyć. Bardzo ważny jest sposób ich ułożenia na płycie tarasu. W pomieszczeniach płytki naklejane są często na placki kleju lub klej rozprowadza się na podłożu za pomocą zębatej pacy. W ten sposób pod płytkami powstają szczeliny. Jeśli w taki sam sposób ułożone zostaną płytki na tarasie, najprawdopodobniej szybko ulegną uszkodzeniu. W szczelinach będzie zbierać się wilgoć, której nie zatrzymają fugi. Gdy temperatura spadnie poniżej zera, woda pod płytkami zamarznie i płytki albo popękają, albo zostaną oderwane od podłoża. Ważne jest więc, by płytki klejone z pełnym podsadzeniem klejem. Balustrady tego typu tarasów powinny być mocowane do czoła płyty tarasowej – wówczas nie uszkodzą konstrukcji i nie wpłyną ujemnie na jej szczelność.
Płyty betonowe
Płyty betonowe mogą mieć naturalny, szary kolor lub mogą być barwione w masie. Mogą być gładkie lub mieć chropowatą powierzchnię. Na pierwszy rzut oka wyglądają jak typowe płyty chodnikowe i tak też się je stosuje. W jaki sposób możemy wykorzystać je na tarasie? Mogą posłużyć jako warstwa wierzchnia w systemie dachu odwróconego. Płytę tarasu budujemy wówczas z uwzględnieniem następujących warstw (patrząc od dołu): betonowa płyta konstrukcyjna, izolacja wodoszczelna, izolacja termiczna z twardych płyt XPS przypominających styropian, warstwa filtrująca z geowłókniny, drenażowa warstwa żwiru, płyty betonowe. W takim układzie warstw woda dostaje się pod ułożone swobodnie płyty betonowe, drenuje przez żwir, najdrobniejsze nieczystości odsączają się na geowłókninie. Następnie woda spływa pod izolacje termiczną i po izolacji wodoszczelnej trafia do odpływu lub rynien. Zalety takiego rozwiązania to brak konieczności klejenia płytek oraz doskonałe zabezpieczenie izolacji wodoszczelnej i termicznej przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Deski tarasowe
Taras – zarówno nad pomieszczeniem, jak i posadowiony na gruncie, możemy wykończyć także specjalnie do tego przygotowanym drewnem lub deskami kompozytowymi, które wyglądają i pachną jak drewno. Taras taki, ułożony nad pomieszczeniem, również może pracować w odwróconym systemie warstw. Pod deskami znajdą się wtedy: warstwa żwiru, geowłóknina, izolacja termiczna z twardego XPS i izolacja wodoszczelna. Oczywiście wykonawca może mieć własny system budowy takiego dachu.
W podanym przez nas przykładzie, na warstwie żwiru układa się legary. W następnej kolejności do legarów mocuje się deski drewniane lub kompozytowe. Tego typu wykończenie można ułożyć np. na płytach betonowych. Wówczas bezpośrednio na nich układamy legary. Oczywiście wcześniej warto skontaktować się z architektem – płyty betonowe to obciążenie metra kwadratowego w granicach 100-140 kg. Dodatkowe 20 kg na metr kwadratowy (waga desek) może być zbyt dużym obciążeniem dla konstrukcji (weźmy jeszcze pod uwagę ciężar śniegu i obciążenia użytkowe).
Zamiast typowego i trudnego do wykonania tarasu z płytek ceramicznych, warto zastanowić się nad rozwiązaniem rzadziej stosowanym, za to oryginalnym i praktycznym. Deski, oprócz niewielkiej wagi (np. z kompozytu), nie nagrzewają się tak mocno jak beton czy płytki ceramiczne, nie wymagają żadnych specjalnych zabiegów konserwacyjnych, a do tego niektórzy producenci dają na nie nawet 25 lat gwarancji.
Bez względu na to, czy do wykończenia tarasu użyjemy ceramiki, płytek betonowych, desek czy jeszcze innego materiału, z pewnością będziemy zadowoleni – o ile prace wykonane zostaną starannie i zgodnie ze sztuką budowlaną.
