Mijają czasy, kiedy piwnica kojarzyła się ze stęchlizną i chłodem. Dzisiaj w wielu domach podziemna kondygnacja nabiera charakteru pełnoprawnego pomieszczenia - coraz częściej urządzamy w nim domową siłownię, saunę lub warsztat. Idealna piwnica powinna być sucha, ciepła i zachowywać korzystny mikroklimat. Tymczasem podpiwniczenie budynku musi sprostać nie tylko parciu gruntu lecz również zawartej w nim wilgoci pochodzącej z wód gruntowych i opadowych. Dlatego tak bardzo istotne jest nie tylko właściwe zaprojektowanie i wykonanie podpiwniczenia, ale też jego solidne zabezpieczenie przed szkodliwym wpływem wilgoci. Warto o to zadbać od razu na etapie prac w tej części budynku, bo po zasypaniu ścian piwnic od zewnątrz nie będzie już do nich dostępu. Wszelkie późniejsze poprawki mogą więc być bardzo kłopotliwe i kosztowne. Podstawową sprawą jest to, żeby ściany piwnicy były wymurowane z materiałów, których parametry techniczne dopuszczają ich zastosowanie do kondygnacji podziemnych. Podobne znaczenie ma jakość i wykonanie izolacji.
Generalnie, izolacje przeciwwilgociowe budynków można podzielić na:
- izolacje typu lekkiego lub średniego stosowane w przypadku posadowienia budynków powyżej zwierciadła wody gruntowej,
- izolacje typu ciężkiego, stosowane w przypadku występowania tzw. ciśnienia hydrostatycznego, czyli ciśnienia wywieranego przez słup wody, zgodnie z kierunkiem działania siły ciężkości.
W budownictwie jednorodzinnym na ogół stosowane są izolacje typu lekkiego i średniego. Ściany w takim wypadku pokrywa się powłokami z emulsji, mas dyspersyjnych asfaltowo-gumowych, bitumicznych lub folii PVC. Dobór materiału w głównej mierze zależy od warunków terenowych i głębokości izolowanej ściany. Często jako dodatkowe zabezpieczenie izolacji właściwej stosuje się folie kubełkowe. Specjalnie wytłoczone w nich kubeczki sprawiają, że pomiędzy izolacją a gruntem powstaje minimalna przestrzeń. Dzięki temu pochodząca wilgoć z gleby może być dobrze odprowadzana. Taka warstwa, wraz z obiegającym fundament drenażem skutecznie uchroni nasz dom przed zawilgoceniem nawet, jeśli jest on zbudowany na zwartym i nieprzepuszczalnym gruncie. Niezależnie od tego, jaki typ izolacji zastosujemy, wielkie znaczenie ma dokładność jej ułożenia. Przed układaniem należy ścianę piwnicy odpowiednio przygotować, co oznacza jej staranne wygładzenie i oczyszczenie. Warto wziąć pod uwagę, że np. na ścianach z betonu komórkowego Ytong, którego bloczki ściśle do siebie przylegają, izolacje kładzie się wyjątkowo łatwo. W przypadku innych materiałów, które nie są już tak równe i gładkie, wszelkie nierówności należy zaszpachlować i zeszlifować. Jeśli projekt nie przewiduje inaczej, uszczelnione ściany piwnic można zasypywać dopiero wówczas, gdy piwnica została przykryta stropem. Jej wcześniejsze zasypanie grozi bowiem wepchnięciem ścian do środka lub ich popękaniem wskutek naporu ziemi.
