Wykonanie izolacji poziomej pomiędzy ścianą a ławą fundamentową w istniejącym budynku jest zabiegiem czasochłonnym, trudnym technicznie i bardzo kosztownym. Izolacja na ławach jest tymczasem niezbędna, ponieważ zabezpiecza ściany fundamentowe przez zawilgacaniem wodą podciąganą kapilarnie z gruntu.
Izolacja pozioma ław fundamentowych ma do spełnienia podwójną funkcję - zabezpiecza przed efektem kapilarnego podciągania wody z gruntu oraz jest elastyczną warstwą rozdzielającą ławy i ściany fundamentowe, co zabezpiecza ściany przed pękaniem w wyniku osiadania budynku.
Elastyczna warstwa uszczelniająca
Zjawisko kapilarnego podciągania wody z gruntu wynika z porowatej struktury mineralnych materiałów budowlanych - pory niezaizolowanego betonu działają, jak drobne rurki "wysysające" wilgoć z otaczającej ziemi. Szczególne znaczenie ma to w przypadku ław fundamentowych osadzanych na warstwach ubitego, rodzimego gruntu, który sam w sobie również może podciągać wodę z głębszych warstw podłoża. Brak poziomej izolacji przeciwwilgociowej na ławach zazwyczaj oznacza szybkie zawilgocenie całości fundamentów. Warstwa papy stanowi również rodzaj swoistej, elastycznej uszczelki rozdzielającej ławy i ściany fundamentowe, dzięki czemu elementy te mogą pracować niezależnie podczas osiadania budynku. Gdy ławy i ściany są sztywno połączone, bez rozdzielającej warstwy papy, będą pękać pod wpływem silnych naprężeń, co z kolei może prowadzić do pęknięć izolacji pionowej i zamakania ścian fundamentowych.
Izolacja pozioma z odzysku
Zaniedbanie wykonania poziomej izolacji ław szybko prowadzi do przykrych konsekwencji w postaci zawilgoconych fundamentów. Nie oznacza to, że nie można zaradzić sytuacji, jednak trzeba sobie zdawać sprawę, że naprawa błędu będzie trudna, czasochłonna i droga. Wykonanie poziomej izolacji ław w istniejącym budynku wymaga ich odkopania co najmniej do głębokości 15 cm poniżej wierzchu ławy. Na prace trzeba uzyskać pozwolenie budowlane, a wykonywane muszą być pod nadzorem inżyniera posiadającego uprawnienia budowlane. Istnieją trzy metody "spóźnionego" wykonania izolacji poziomej ław fundamentowych:
- podbijanie ław i układanie izolacji z papy lub półpłynnych mas bitumicznych,
- podcięcie muru i układanie w podciętych fragmentach dwóch arkuszy papy lub dwóch warstw półpłynnych mas bitumicznych,
- wykonanie izolacji metodą termoiniekcji lub iniekcji krystalicznej.
Pierwsze dwie metody są wyjątkowo czasochłonne, choć mniej kosztowne od iniekcji. Jednorazowo odkopać i podbić lub podciąć można bowiem najwyżej metrowe odcinki ław. Przed ułożeniem izolacji, podcięcia muszą być wyrównane z obu stron zaprawą cementową. Kolejny odcinek może być wykonywany dopiero po pełnym związaniu wypełnienia i zasypaniu poprzedniego odcinka.
Zdecydowanie szybszą i łatwiejszą metodą, jednak znacznie kosztowniejszą, jest iniekcja. Na styku ław i ścian fundamentowych, co 15-20 cm nawiercana jest sieć otworów, w które wlewa się mieszaninę cementu, wody i specjalnych aktywatorów krzemianowych penetrujących ścianę. Pod wpływem aktywatorów w murze powstaje zwarta, mineralna masa, stanowiąca szczelną barierę przeciwwilgociową. Termoiniekcja od iniekcji różni się tym, że zanim do otworów zostanie wprowadzony preparat iniekcyjny, ściany są miejscowo osuszane - w każdy otwór wkładana jest rurka tłocząca gorące powietrze. Nagrzewanie trwa kilkadziesiąt godzin, aż ściana osiągnie temperaturę 30-40°C.
