Wokół cokołu

Cokół zabezpiecza dolną część ściany budynku przez zawilgoceniem i uszkodzeniami mechanicznymi.  Estetycznie wykończony pełni również funkcję dekoracyjną.

Cokół to górna, wystająca ponad teren, część ściany fundamentowej budynku. Ma ona przeważnie wysokość 40-50 cm. Wyższe cokoły występują z reguły w domach podpiwniczonych, w których piwnica jest częściowo zagłębiona w gruncie. Cokół może być cofnięty lub wysunięty w stosunku do lica elewacji. W pierwszym przypadku, mocuje się tuż nad nim, na wysuniętej części elewacji, profil okapnikowy. Zapobiega on spływaniu wody deszczowej z elewacji na cokół. Przy ociepleniu domu styropianem lub wełną mineralną używa się w tym celu listwy startowej lub profilu okapnikowego. W przypadku cokołu wysuniętego, należy zabezpieczyć jego wystającą część obróbką blacharską lub płytkami ceramicznymi. Zabezpieczenie powinno wystawać od 3 do 5 cm poza lico cokołu i być wykonane z 10-stopniowym spadkiem. Miejsce styku materiału ze ścianą warto uszczelnić masą silikonową.

Wczoraj i dziś
Dawniej, zarówno do budowy fundamentu, jak i cokołu używano kamienia. Dziś, w przypadku ścian warstwowych, popularną metodą jest wymurowanie cokołu z bloczków betonowych, zaimpregnowanie go preparatem hydroizolacyjnym – na przykład Izohan Ekofolia Wysokociśnieniowa 2-składnikowa lub Atlas Woder S – a następnie przyklejenie na całej ścianie fundamentowej, wraz z cokołem, twardych płyt z polistyrenu ekstrudowanego (XPS). Zaizolują one cieplnie powierzchnię ściany, czyniąc ją odporną na uszkodzenia mechaniczne, działanie wilgoci i czynniki biologiczne.

Warstwę polistyrenu pokrywa się podwójną warstwą zbrojenia, zatapiając siatkę zbrojącą w zaprawie klejącej. Tak przygotowany cokół można wykończyć na różne sposoby – okładziną klinkierową, terakotą, płytkami kamiennymi lub tynkiem mozaikowym.

Płytka
Płytki cokołowe muszą być mrozoodporne. Podłoże przed ich położeniem należy odpowiednio przygotować. Powinno być ono mocne, równe, oczyszczone z brudu i kurzu oraz zagruntowane, na przykład emulsją Atlas Uni-Grunt. Nanosi się ją pędzlem lub wałkiem malarskim. Elewacyjne płytki ceramiczne należy przyklejać zaprawą klejącą o zwiększonej elastyczności i przyczepności. Po rozprowadzeniu pacą zębatą zaprawy na podłożu, nanosi się klej na płytkę i dokładnie ją dociska. Należy ograniczyć puste miejsca pomiędzy płytką a podłożem. Klej musi dokładnie wypełniać całą przestrzeń. Czas korygowania położenia płytki wynosi około 10 minut.
Po upływie 2-3 dni od przyklejania płytek, w zależności od warunków pogodowych, można przystąpić do wypełnienia pustych spoin zaprawą do fugowania w odpowiednio dobranym kolorze. Należy unikać bezpośredniego nasłonecznienia świeżej fugi.

Kamień
Do kamiennego wykańczania cokołów stosuje się najczęściej otoczaki, kamienie łupane lub płyty kamienne. Do wmurowania kamieni nadaje się tradycyjna Zaprawa Murarska Atlas. Wykonanie takiego cokołu jest pracochłonne, wymaga dobrania poszczególnych elementów tak, aby uzyskać możliwie jednakowe spoiny. Do przyklejenia płytek, wykonanych z marmurów naturalnych i syntetycznych lub innych kamieni naturalnych, warto użyć specjalistycznej zaprawy klejącej.

Mozaika
Popularnym sposobem wykończenia cokołu jest pokrycie go dekoracyjnym tynkiem mozaikowym, na przykład Atlas Deko M. Wykonany na bazie żywicy akrylowej i wysokiej jakości barwionego kruszywa kwarcowego, jest on trwały, odporny na zmywanie, ścieranie i uszkodzenia. Należy pamiętać, żeby przed nałożeniem tynku mozaikowego wykonać podkład, którego zadaniem jest wzmocnienie i zwiększenie przyczepności podłoża. Tynk należy nakładać w sposób ciągły, wygładzając w tym samym kierunku, aby nie były widoczne miejsca połączeń poszczególnych jego partii.
Powierzchnie tynkowane należy chronić przed nasłonecznieniem, działaniem wiatru i deszczu. 

Zabezpieczenie
Jeśli zewnętrzna warstwa cokołu została wykonana z kamienia, materiałów wapienno-piaskowych lub porowatych, warto zabezpieczyć ją przed szkodliwym wpływem środowiska zewnętrznego. Środkami temu służącymi są silikonowe preparaty hydrofobizujące. Nie przepuszczają one wody z zewnątrz do podłoża, na które zostały naniesione, pozwalają natomiast wilgoci przenikać na zewnątrz. Preparaty te nanosi się na zabezpieczaną powierzchnię jedno- lub dwukrotnie za pomocą pędzla lub wałka malarskiego.